Fytoplanktonbloei, zoals hier in beeld, ontstaat wanneer er veel voedingstoffen aanwezig zijn.

Serie over koolstofkringloop

‘Gelukkig neemt zeewater koolstofdioxide (CO2) op, anders was het al lang over en uit geweest met ons,’ vertellen klimaat- en oceaanonderzoekers Richard Bintanja en Rob Middag. In de koolstofkringloop wordt koolstof uitgewisseld tussen atmosfeer en oceanen, planten en stenen. Deze cyclus raakt uit balans als wij mensen te veel CO2 in de lucht brengen.
De oceaan is weliswaar een enorm koolstofreservoir, maar wanneer de bovenlaag van de zee verzadigd is met CO2, kan ze niet meer opnemen. Normaalgesproken voeren stromingen en fytoplankton – microscopisch kleine, in het water zwevende plantjes – CO2 af naar de diepte en creëren zo weer ruimte voor CO2-opname. Maar wat gebeurt er in een veranderend klimaat? Bijvoorbeeld als zee-ijs en gletsjers smelten doordat de temperatuur stijgt?
Dit wordt uitgelegd in deel 2 van een reeks die Science Newsroom van de Faculty of Science and Engineering maakte over onderzoek naar de koolstofcyclus.
Lees meer.

RuimBaan voor statushouders

Werkgevers staan te springen om gemotiveerd personeel. Tegelijkertijd zijn er veel statushouders die staan te popelen om te werken in een omgeving die hun talent erkent en waardeert. Statushouders hebben vaak genoeg kennis en kunde maar niet de geschikte diploma’s of praktische handvatten om in Nederland aan een geschikte vaste baan te komen. Bovendien spelen culturele verschillen en verwachtingen een grote rol bij zowel statushouder als werkgever. Hoe breng je die twee groepen op een duurzame manier samen? Onderzoekers van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen ontwikkelden een interactieve training en een toolbox waarmee gemeentelijke baanbemiddelaars in de regio statushouders inmiddels al succesvoller hebben kunnen koppelen aan een passende werkgever.
Lees meer.

Prijs coeliakie-onderzoek met mini-darmpjes

De Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV) heeft aan UMCG-onderzoeker Joram Mooiweer de NCV Stimuleringsprijs 2025 uitgereikt. Mooiweer doet PhD-onderzoek naar coeliakie. Hij heeft een nieuwe aanpak ontwikkeld om uit te vinden waarom gluten het afweersysteem aanvallen bij mensen met coeliakie: mini-darmpjes, gekweekt uit echte darmcellen van mensen met coeliakie. Door daar hun eigen afweercellen aan toe te voegen, is het hem gelukt om coeliakie in het lab zichtbaar te maken. Hierdoor kan hij tot in detail onderzoeken wat er fout gaat, in de hoop dat zijn bevindingen op termijn kunnen leiden tot nieuwe behandelmogelijkheden. Lees meer.

Michael O’Flaherty geeft Röling-lezing

Van Oekraïne tot Gaza: dagelijks blijkt hoe kwetsbaar vrede en mensenrechten zijn – en hoe dringend de vraag is welke rol mensen-rechten kunnen spelen bij het bereiken en behouden van vrede. Op 10 december, Internationale Mensenrechten Dag, gaat Michael O’Flaherty, Commissaris voor de Rechten van de Mens van de Raad van Europa, in Groningen in op deze urgente en actuele vragen tijdens de (tweede) Röling-lezing. Zijn lezing ‘War, Peace and Human Rights’ belooft een scherpe en deskundige blik op de actualiteit én de kracht van mensenrechten als instrument voor vrede. Lees meer.

Wat kun je doen als jouw smartphone veel te snel kapot gaat? Als de inkt van je printer nergens meer te krijgen is. Je koelkast het begeeft omdat er onderdelen inzitten die maar kort meegaan? En wanneer je oude smartphone nog prima werkt, maar je provider stopt met updates? Allemaal voorbeelden van geplande veroudering. Kun je daar als consument juridisch iets tegen doen? Dat onderzocht jurist Tim van Zuijlen, die hierop 29 september 2025 promoveerde.
Lees meer.

Apparaten te snel onbruikbaar?

Bordspel Sheep Showdown

Jesse Douma, alumnus strategic innovation management 2021, en RUG-medewerker Vincent Jassies hebben het bordspel Sheep Showdown ontwikkeld. Douma: ‘Sheep Showdown is een lekker gemeen spelletje vol sabotage en strategie. Je speelt als herdershond en probeert zo veel mogelijk schapen te verzamelen, terwijl je de tegenstanders dwarsboomt met vervaarlijke actieschapen. Elke keer dat je speelt ligt de weide anders, dus geen potje is hetzelfde. Het is makkelijk te leren, snel te spelen en verslavend leuk.’ Het spel is onder meer te koop in de universiteitswinkel. Lees meer.

De democratische markt
Hoe meer economische gelijkheid onze politiek
kan redden

‘Een geweldig boek en een must-read!’ (Thomas Piketty, auteur Kapitaal in de 21ste eeuw) Hoogleraar politieke filosofie Lisa Herzog nodigt in haar nieuwe boek De democratische markt haar lezers uit zich een economisch systeem te verbeelden dat niet alleen streeft naar efficiëntie, maar ook naar waardigheid en betrokkenheid van al haar burgers. Het is een overtuigend pleidooi voor een noodzakelijke verandering die tot stand zal komen door een soort morele revolutie – een transformatie in de verhalen over hoe de economie werkt en voor wie.

FOTO: DEFENSIE

Aletta Jacobsprijs 2026

De Aletta Jacobsprijs 2026 van de RUG wordt op 6 maart uitgereikt aan Elanor Boekholt-O’Sullivan, de eerste vrouwelijke luitenant-generaal bij de Nederlandse krijgsmacht. Volgens de jury is Boekholt-O’Sullivan een vrouw die zich staande weet te houden in de mannenwereld van de krijgsmacht, en daarbij zichzelf weet te blijven. Juryvoorzitter Marie-José van Tol: ‘Ze is een sterke leider en indrukwekkende spreker. Met humor weet ze de aandacht te vestigen op de nog vrouwonvriendelijke kanten van Defensie en zo de cultuur van binnenuit gelijkwaardiger te maken. (...) Ze is een inspirerend en moedgevend rolmodel.’ Lees meer.

AI is geen kunstenaar
Gerrit Krolprijs voor essay

De Gerrit Krolprijs 2025 is gewonnen door Lizayra Dassen met haar essay Een uitdagende onwetendheid. Dassen onderbouwt in haar essay op overtuigende wijze dat AI niet kan optreden als kunstenaar: ‘Kunst zou moeten gaan over zingeving, over een gevoel teweegbrengen bij een ander, over verbinding en over verbazing. Het moet gesprekken starten, mensen bewegen en vragen stellen.’ Kunst die door AI wordt gegenereerd staat altijd met 1-0 achter. Het product roept wellicht reacties op, echter zijn dat geen reacties op menselijk handelen, maar op de synthetische producten van een robot. Lees meer.