Wel of geen kind (erbij)?
Maak je kinderwens op tijd bespreekbaar
Uit onderzoek blijkt dat veel stellen het bespreken van hun kinderwens om verschillende redenen uitstellen. RUG-docent demografie Billie de Haas pleit ervoor op tijd te beginnen met het bespreken van een kinderwens én er regelmatig aandacht aan te besteden. Samen met seksuoloog Sanderijn van der Doef ontwikkelde zij een kaartspel om op een laagdrempelige manier samen verschillende scenario’s te onderzoeken. Gespreks-starters zijn bijvoorbeeld: wat denk je dat mijn gevoelens zijn over ‘kinderen krijgen’? Waarom wil je juist met mij een kind? Welke taakverdeling wil je als er een kind is? Hoe denk jij over adoptie/pleegzorg/draagouderschap/donor? Lees meer.
FOTO: DINA MANIAR / RUG
Kogelvrij vest efficiënt te recyclen dankzij magnetron
Twaron en Kevlar zijn de merknamen van aramidevezels, die zo sterk zijn als staal maar veel lichter. Ze worden onder meer gebruikt voor het maken van kogelvrije vesten, sterke touwen en speciale autobanden. Nadeel is dat ze heel lastig te recyclen zijn. Polymeerwetenschappers van RUG en hogeschool NHL Stenden hebben, samen met het Nederlandse bedrijf Teijin Aramid, een proces ontwikkeld voor chemische recycling van vezels met behulp van magnetronstraling. ‘De wereldwijde omzet van aramidevezels bedraagt zo’n 1,8 miljard euro, dus dit proces kan een flinke bijdrage leveren aan een duurzaam gebruik van grondstoffen en het draagt bij aan een gesloten, circulaire productiemethode,’ zegt RUG-hoogleraar macromoleculaire chemie Katja Loos. Lees meer.
Video Kenniscafé ‘Leven met water’
In het Kenniscafé van Studium Generale Groningen ‘Leven met water’ vertelt universitair hoofddocent water & ruimte Margo van den Brink over waterveiligheid, hoe gaan we van vechten tegen het water naar leven met het water? Wonen we straks op de kanalen en meren? Hoogleraar bestuursrecht & duurzaam-heid Kars de Graaf legt het beleid en de regelgeving rond water uit: Drinkwaterbedrijven hebben al meerdere keren de noodklok geluid over een dreigend watertekort. Wie heeft recht op het water in de gronden, sloten of meren? En hoogleraar bio-technologie & toegepaste microbiologie Gert-Jan Euverink bespreekt wat ervoor nodig is de waterkwaliteit goed te houden. Hoe zuiver je water op een efficiënte manier? Bekijk de videoregistratie.
Video Kenniscafé ‘Oud, ouder, oudst’
Hoe werkt het nu eigenlijk, dat ouder worden? Is het proces inderdaad te remmen, of zelfs te stoppen? Wat kunnen we leren van de dieren die honderden jaren leven, zoals de Groenlandse haai? En hoe verklaren we de verschillen in levensverwachting onder mensen, en wat kunnen we daaraan doen? In de serie Kenniscafé van Studium Generale Groningen ging alumnus Jetse Goris in gesprek met verouderingsonderzoeker Ellen Nollen, medisch ethicus Wim van der Molen en evolutionair bioloog Simon Verhulst. Bekijk de videoregistratie.
De Geodienst: Vikingzwaarden, journalistieke scoops en cholera
Als je gegevens over bijvoorbeeld archeologische vondsten, ziektes of aanrijtijden van ambulances letterlijk in kaart brengt, vind je patronen die heel verhelderend kunnen zijn. De Geodienst van de RUG is specialist in het weergeven van die ruimtelijke data. Daarbij worden met geografische informatiesystemen (GIS) data op een kaart gezet, waardoor je een relatie tussen data en locaties kunt leggen. De Geodienst biedt ondersteuning aan studenten en onderzoekers van alle faculteiten, maar ook aan journalisten en andere opdrachtgevers. Lees meer.
Alumni Nederlands over hun werk
De opleiding Nederlands hernieuwt sinds een paar jaar de contacten met haar alumni. Uit pure nieuwsgierigheid. Hoe kijken ze terug op de studie, wat namen ze mee in hun huidige werk en waar zijn ze precies terechtgekomen? Alumnus Nederlands Douwe Wilts vroeg het inmiddels tientallen mede-alumni van de bacheloropleiding Nederlandse Taal en Cultuur en de master Neerlandistiek. Deze interviews zijn gebundeld op een pagina van de website van de Faculteit der Letteren.
Kunst maken als onderzoeksmethode
Schilderen, schrijven, theater maken – het zijn geen activiteiten waar je als eerste aan denkt bij wetenschappelijk onderzoek. Toch is dit mogelijk aan de RUG. Bij een artistiek promotietraject combineert de onderzoeker theoretische methodes met het maken van kunst, bijvoorbeeld beeldende kunst, muziek, dans of literaire teksten. Ann-Sophie Lehmann, hoogleraar kunstgeschiedenis en materiële cultuur aan de RUG, legt uit: ‘Het grootste verschil met een traditioneel PhD-onderzoek is dat het artistieke werk wordt meegenomen in de beoordeling van het onderzoek. In een beoordelingscommissie moeten dus niet alleen wetenschappers zitten, maar ook mensen die iets weten van kunst.’ Lees meer.
FOTO: HENK VEENSTRA
Meer dan metalen bikini’s – Met andere ogen kijken naar strips
Er zijn veel boeken op de kamer van Barbara Postema. Maar anders dan je bij een docent Engels van de Faculteit der Letteren zou verwachten, staan haar planken niet vol met Shakespeare of Chaucer, maar met comics, strips en graphic novels zoals Fun Home, Persepolis en Watchmen. Oók klassiekers, maar dan binnen de comics-wereld. De stripwetenschapper zou graag zien dat de maatschappij én de academische wereld deze boeken eindelijk eens op waarde gaan schatten. Want strips zijn meer dan alleen Galliërs, smurfen en superhelden. Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag betoogde ze dat strips zeker niet alleen een ‘jongensding’ zijn. Lees meer.
FOTO: HENK VEENSTRA
Financiële instrumenten verergerden het leven
van slaafgemaakten
Een deel van de tot slaafgemaakte mensen in de Nederlandse Caribische koloniën is extra beschadigd door de wijze waarop de suiker- en koffieplantages werden gefinancierd. Hoe meer schuldfinanciering werd gebruikt, hoe groter de nadelige fysieke gevolgen voor de gedwongen arbeiders. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van het NWO-project ‘Collateral damage: De financiële economie van slavernij’, waar Abe de Jong aan werkt. De hoogleraar Ondernemingsfinanciering analyseert duizenden archiefstukken met behulp van moderne economische modellen en inzichten. Lees meer.
FOTO: HENK VEENSTRA
‘Het gras van het Noorderplantsoen’ in de lente
Bijna twintig jaar nadat student bedrijfskunde Ralf Poelman ‘Het gras van het Noorderplantsoen’ schreef en uitvoerde, wordt dit studentenlied nog altijd luidkeels meegezongen in Groningse kroegen. De UKrant publiceerde een interview dat Thijs van Eijck met Poelman had en illustreerde dit met een video van Tom Kellendonk in het Noorderplantsoen. Lees en kijk.
BEELD: FILEDEBOP / DEVIANT ART
FOTO: HENK VEENSTRA
Autisme bij vrouwen: camoufleren eist zijn tol
Vrouwen met autisme krijgen vaak later een diagnose dan mannen, deels omdat ze sociaal wenselijk gedrag vertonen en hun symptomen maskeren. RUG-onderzoeker Yvonne Groen ontwikkelde samen met haar collega’s een screenings-instrument om de diagnose te vergemakkelijken en hoopt zo vrouwen sneller te helpen de juiste steun te vinden. Lees meer.
FOTO: HENK VEENSTRA
Autisme bij vrouwen: camoufleren eist zijn tol
Vrouwen met autisme krijgen vaak later een diagnose dan mannen, deels omdat ze sociaal wenselijk gedrag vertonen en hun symptomen maskeren. RUG-onderzoeker Yvonne Groen ontwikkelde samen met haar collega’s een screenings-instrument om de diagnose te vergemakkelijken en hoopt zo vrouwen sneller te helpen de juiste steun te vinden. Lees meer.
Gratis online cursus Gronings
Uit recent onderzoek blijkt dat het Gronings nog weinig van ouder op kind wordt doorgegeven. Om het laagdrempelig leren van het Gronings toch mogelijk te maken hebben de RUG en het Centrum Groninger Taal & Cultuur de afgelopen drie jaar een MOOC (massive open online course) ontwikkeld. Met deze vierweekse gratis cursus kunnen deelnemers in eigen tempo het Gronings leren. Ze volgen daartoe het spannende verhaal van twee jonge Groningers die samen een fietstocht maken door de provincie. Het scenario is geschreven door de Groningse auteur en RUG-alumna rechten Fieke Gosselaar. Dankzij de aantrekkelijke video’s ontdekken deelnemers hoe ze de taal kunnen gebruiken in interacties en via opdrachten leren ze de taal nog beter kennen en maken ze kennis met de Groningse taaldatabank www.woordwaark.nl. Lees meer.
Werken aan betere AI (met minder geld dan de VS)
De VS gaat een duizelingwekkend bedrag van 500 miljard dollar investeren in AI. Nieuwe infrastructuur moet het mogelijk maken om energieslurpende AI-systemen te laten draaien, en regelgeving rond AI wordt versoepeld. Aan de RUG werken onderzoekers juist aan Future-Proof Computing: energie-zuinigere hardware en verantwoorde AI die kan samenwerken met de mens. Lees meer.
FOTO: HENK VEENSTRA
Meer dan metalen bikini’s – Met andere ogen kijken naar strips
Er zijn veel boeken op de kamer van Barbara Postema. Maar anders dan je bij een docent Engels van de Faculteit der Letteren zou verwachten, staan haar planken niet vol met Shakespeare of Chaucer, maar met comics, strips en graphic novels zoals Fun Home, Persepolis en Watchmen. Oók klassiekers, maar dan binnen de comics-wereld. De stripwetenschapper zou graag zien dat de maatschappij én de academische wereld deze boeken eindelijk eens op waarde gaan schatten. Want strips zijn meer dan alleen Galliërs, smurfen en superhelden. Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag betoogde ze dat strips zeker niet alleen een ‘jongensding’ zijn. Lees meer.
Wel of geen kind (erbij)?
Maak je kinderwens op tijd bespreekbaar
Uit onderzoek blijkt dat veel stellen het bespreken van hun kinderwens om verschillende redenen uitstellen. RUG-docent demografie Billie de Haas pleit ervoor op tijd te beginnen met het bespreken van een kinderwens én er regelmatig aandacht aan te besteden. Samen met seksuoloog Sanderijn van der Doef ontwikkelde zij een kaartspel om op een laagdrempelige manier samen verschillende scenario’s te onderzoeken. Gespreks-starters zijn bijvoorbeeld: wat denk je dat mijn gevoelens zijn over ‘kinderen krijgen’? Waarom wil je juist met mij een kind? Welke taakverdeling wil je als er een kind is? Hoe denk jij over adoptie/pleegzorg/draagouderschap/donor? Lees meer.
De Geodienst: Vikingzwaarden, journalistieke scoops en cholera
Als je gegevens over bijvoorbeeld archeologische vondsten, ziektes of aanrijtijden van ambulances letterlijk in kaart brengt, vind je patronen die heel verhelderend kunnen zijn. De Geodienst van de RUG is specialist in het weergeven van die ruimtelijke data. Daarbij worden met geografische informatiesystemen (GIS) data op een kaart gezet, waardoor je een relatie tussen data en locaties kunt leggen. De Geodienst biedt ondersteuning aan studenten en onderzoekers van alle faculteiten, maar ook aan journalisten en andere opdrachtgevers. Lees meer.
Video Kenniscafé ‘Leven met water’
In het Kenniscafé van Studium Generale Groningen ‘Leven met water’ vertelt universitair hoofddocent water & ruimte Margo van den Brink over waterveiligheid, hoe gaan we van vechten tegen het water naar leven met het water? Wonen we straks op de kanalen en meren? Hoogleraar bestuursrecht & duurzaam-heid Kars de Graaf legt het beleid en de regelgeving rond water uit: Drinkwaterbedrijven hebben al meerdere keren de noodklok geluid over een dreigend watertekort. Wie heeft recht op het water in de gronden, sloten of meren? En hoogleraar bio-technologie & toegepaste microbiologie Gert-Jan Euverink bespreekt wat ervoor nodig is de waterkwaliteit goed te houden. Hoe zuiver je water op een efficiënte manier? Bekijk de videoregistratie.
FOTO: HENK VEENSTRA
Kunst maken als onderzoeksmethode
Schilderen, schrijven, theater maken – het zijn geen activiteiten waar je als eerste aan denkt bij wetenschappelijk onderzoek. Toch is dit mogelijk aan de RUG. Bij een artistiek promotietraject combineert de onderzoeker theoretische methodes met het maken van kunst, bijvoorbeeld beeldende kunst, muziek, dans of literaire teksten. Ann-Sophie Lehmann, hoogleraar kunstgeschiedenis en materiële cultuur aan de RUG, legt uit: ‘Het grootste verschil met een traditioneel PhD-onderzoek is dat het artistieke werk wordt meegenomen in de beoordeling van het onderzoek. In een beoordelingscommissie moeten dus niet alleen wetenschappers zitten, maar ook mensen die iets weten van kunst.’ Lees meer.
Alumni Nederlands over hun werk
De opleiding Nederlands hernieuwt sinds een paar jaar de contacten met haar alumni. Uit pure nieuwsgierigheid. Hoe kijken ze terug op de studie, wat namen ze mee in hun huidige werk en waar zijn ze precies terechtgekomen? Alumnus Nederlands Douwe Wilts vroeg het inmiddels tientallen mede-alumni van de bacheloropleiding Nederlandse Taal en Cultuur en de master Neerlandistiek. Deze interviews zijn gebundeld op een pagina van de website van de Faculteit der Letteren.
BEELD: FILEDEBOP / DEVIANT ART
Werken aan betere AI (met minder geld dan de VS)
De VS gaat een duizelingwekkend bedrag van 500 miljard dollar investeren in AI. Nieuwe infrastructuur moet het mogelijk maken om energieslurpende AI-systemen te laten draaien, en regelgeving rond AI wordt versoepeld. Aan de RUG werken onderzoekers juist aan Future-Proof Computing: energie-zuinigere hardware en verantwoorde AI die kan samenwerken met de mens. Lees meer.
FOTO: HENK VEENSTRA
Financiële instrumenten verergerden het leven
van slaafgemaakten
Een deel van de tot slaafgemaakte mensen in de Nederlandse Caribische koloniën is extra beschadigd door de wijze waarop de suiker- en koffieplantages werden gefinancierd. Hoe meer schuldfinanciering werd gebruikt, hoe groter de nadelige fysieke gevolgen voor de gedwongen arbeiders. Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van het NWO-project ‘Collateral damage: De financiële economie van slavernij’, waar Abe de Jong aan werkt. De hoogleraar Ondernemingsfinanciering analyseert duizenden archiefstukken met behulp van moderne economische modellen en inzichten. Lees meer.
FOTO: DINA MANIAR / RUG
Kogelvrij vest efficiënt te recyclen dankzij magnetron
Twaron en Kevlar zijn de merknamen van aramidevezels, die zo sterk zijn als staal maar veel lichter. Ze worden onder meer gebruikt voor het maken van kogelvrije vesten, sterke touwen en speciale autobanden. Nadeel is dat ze heel lastig te recyclen zijn. Polymeerwetenschappers van RUG en hogeschool NHL Stenden hebben, samen met het Nederlandse bedrijf Teijin Aramid, een proces ontwikkeld voor chemische recycling van vezels met behulp van magnetronstraling. ‘De wereldwijde omzet van aramidevezels bedraagt zo’n 1,8 miljard euro, dus dit proces kan een flinke bijdrage leveren aan een duurzaam gebruik van grondstoffen en het draagt bij aan een gesloten, circulaire productiemethode,’ zegt RUG-hoogleraar macromoleculaire chemie Katja Loos. Lees meer.
Video Kenniscafé ‘Oud, ouder, oudst’
Hoe werkt het nu eigenlijk, dat ouder worden? Is het proces inderdaad te remmen, of zelfs te stoppen? Wat kunnen we leren van de dieren die honderden jaren leven, zoals de Groenlandse haai? En hoe verklaren we de verschillen in levensverwachting onder mensen, en wat kunnen we daaraan doen? In de serie Kenniscafé van Studium Generale Groningen ging alumnus Jetse Goris in gesprek met verouderingsonderzoeker Ellen Nollen, medisch ethicus Wim van der Molen en evolutionair bioloog Simon Verhulst. Bekijk de videoregistratie.
‘Het gras van het Noorderplantsoen’ in de lente
Bijna twintig jaar nadat student bedrijfskunde Ralf Poelman ‘Het gras van het Noorderplantsoen’ schreef en uitvoerde, wordt dit studentenlied nog altijd luidkeels meegezongen in Groningse kroegen. De UKrant publiceerde een interview dat Thijs van Eijck met Poelman had en illustreerde dit met een video van Tom Kellendonk in het Noorderplantsoen. Lees en kijk.
Oefenen met VR-kleuterklas wint onderwijsprijs
Orde bewaren in de kleuterklas vraagt om heel specifieke vaardigheden. Maar hoe ontwikkel je die? Binnen ‘De Klas op Orde met Virtual Reality’ kunnen pabostudenten en studenten van de ‘academische pabo’ aan de RUG dit leren. Met een VR-bril en een VR-klaslokaal gevuld met kleuter-avatars oefenen ze met constructieve strategieën om ordeverstoringen aan te pakken.
Het project heeft de Nederlandse Onderwijspremie 2024 gewonnen. Het samenwerkingsverband van onder andere universitair docent Onderwijswetenschap-pen Jolien Mouw en het Centrum voor Informatie Technologie (CIT) van de RUG, ontvangt een bedrag van € 1,2 miljoen. Lees verder.
FOTO: HENK VEENSTRA
Autisme bij vrouwen: camoufleren eist zijn tol
Vrouwen met autisme krijgen vaak later een diagnose dan mannen, deels omdat ze sociaal wenselijk gedrag vertonen en hun symptomen maskeren. RUG-onderzoeker Yvonne Groen ontwikkelde samen met haar collega’s een screenings-instrument om de diagnose te vergemakkelijken en hoopt zo vrouwen sneller te helpen de juiste steun te vinden. Lees meer.