LEESTIJD: 4 MINUTEN
ALUMNI DUURZAAM
Hoe een zonnepark
de natuur kan versterken

TEKST KIRSTEN OTTEN


‘Van de winst ondersteunen we
allerlei duurzaamheidsprojecten’

Glimmenaren en RUG-alumni Frits Sibers en Robert Mulder zijn als bestuurslid nauw betrokken bij de kleinschalige coöperatie Zonneweide Glimmen. Vele uren vrije tijd gaan er in het project zitten, maar het resultaat mag er zijn: genoeg groene energie voor 500 huishoudens, opgewekt in een zonnepark dat met zorg is ingepast in het landschap, en ook nog eens de natuur verrijkt.

Zonneparken, erg populair zijn ze niet. Men vindt ze lelijk, niet passend in het landschap. Als je dan tóch graag zonne-energie wilt opwekken, plaats ze dan op je dak, wordt vaak gezegd. Maar wat als jouw dak daar ongeschikt voor is? In het dorp Glimmen geldt dat voor de helft van alle daken, ontdekten de organisaties Duurzaam Glimmen en Duurzaam Haren, die al een tijdlang samen op zoek waren naar manieren om hun dorpen in de energietransitie te krijgen. En dus werd tóch besloten een zonnepark aan te leggen, op een bijna twee hectare groot drassig terrein aan de Zuidlaarderweg. Het park kwam in april 2021 gereed.

Opgaan in de omgeving
Bioloog en educatief ontwerper Frits Sibers was destijds al betrokken bij Duurzaam Glimmen en is inmiddels bestuurslid van de Zonneweide. Hij vertelt: ‘We wilden een zonnepark zonder overlast voor de omwonenden, dat past in dit bijzondere ijstijdlandschap aan de rand van het Drentse A-gebied. Én we wilden de natuur versterken. Daarmee kregen we al vrij snel draagvlak in het dorp.’ Penningmeester Robert Mulder – bedrijfseconoom en bedrijfsadviseur van beroep – vult aan: ‘Ook onze bedrijfsvorm, een coöperatie, spreekt mensen aan. De leden, wonend in Haren, Glimmen en Groningen-Zuid, zijn samen eigenaar van het zonnepark. De stroom wordt verkocht, en de winst keren we uit aan de leden. De energiebelasting over de opgewekte energie krijgen zij terug van hun eigen energiemaatschappij. Van de winst ondersteunen we bovendien allerlei duurzaamheidsprojecten in de omgeving, bijvoorbeeld op de basisschool in Glimmen.’

Om de balans tussen de voedingstoffen in de bodem te herstellen en de biodiversiteit te vergroten, is de bovenste laag grond afgegraven. Met die grond is een wal opgeworpen tussen het park en de Zuidlaarderweg. In de toekomst zal deze dicht begroeid raken met honderden inheemse struiken en zo opgaan in de omgeving. ‘Maar dat duurt nog wel even,’ vertelt Frits. ‘De jonge aanplant heeft het zwaar met deze droogte en raakt nu overwoekerd door gras en ridderzuring.’

Samen het groenbeheer doen
Om koperdieven buiten de deur te houden zijn de 4320 zonnepanelen omheind met hekwerk. Daarbinnen glimt een zee van zwarte schermen je tegemoet. Op deze zomerse dag klinkt er wild gezoem van insecten, die afkomen op de smalle weegbree en scherpe boterbloem tussen de panelen. Maar er is ook nog een andere bromtoon hoorbaar – afkomstig van de transformatoren. ‘Dat is een van de vele dingen waar we van tevoren graag voor waren gewaarschuwd,’ vertelt Robert. ‘Inmiddels weten we dat er niemand is die het hele spectrum van de energiewereld overziet en je op alle vlakken kan adviseren. We hebben heel veel zelf moeten uitzoeken.’ De akoestische overlast valt gelukkig binnen de regelgeving: ‘Officieel is er geen probleem,’ zegt Frits, ‘maar toch vinden we het jammer.’

Buiten het hek is een brede graszoom die in de toekomst deels moet verruigen. Er staan insectenhotels die in trek zijn bij de rosse metselbij. De boomgaard met oude noordelijke fruitrassen heeft nu nog een bescheiden opbrengst, maar ‘in de toekomst hebben we tientallen liters sap te verdelen onder onze leden!’ Ze vertellen over het groenbeheer: door veel te maaien en het gras af te voeren zal de bodem steeds schraler en daarmee gezonder moeten worden. Vooral de moeilijk te bestrijden ridderzuring is berucht onder de leden, die regelmatig bijeenkomen voor groenbeheer. ‘Neemt niet weg dat die bijeenkomsten vooral heel gezellig zijn, hoor,’ nuanceert Robert.

Flora en fauna bloeien op
We krijgen een van de vier faunapassages in zicht, waardoor dieren toegang hebben tot het terrein: ‘Onze wildcamera’s spotten hier regelmatig reeën,’ vertelt Frits. ‘Die beesten houden zich ’s nachts graag schuil onder de panelen.’ Terwijl we verder lopen, stipt Robert een van de dilemma’s aan waarmee het bestuur zich momenteel bezighoudt: ‘Los van het kijken naar mogelijkheden om stroom hier op te slaan, onderzoeken we nu hoe we de stroom (in)direct lokaal kunnen verkopen aan in eerste instantie de leden. De aankomende energiewet biedt hiervoor meer mogelijkheden, dus dat lijkt gunstig.’

Al pratend komen we aan bij het laagstgelegen deel, waar de grond het schraalst is. Frits wijst op ratelaars en koekoeksbloemen en vertelt dat er door een van de leden kort na de oplevering van het park een flora-nulmeting is gedaan. ‘Toen groeide er vrijwel niets, inmiddels zitten we op 114 soorten! We zijn nog op zoek naar een entomoloog die dat ook voor insecten zou willen doen.’ Net voor we het terrein aan de westkant willen verlaten, schiet er vlak voor ons een ree weg uit het hoge gras. Aan het platliggende gras is goed te zien waar ‘ie heeft liggen rusten. Het lijkt erop dat het zonnepark behalve door de Glimmenaren, ook door de lokale reeën is goedgekeurd.


LEESTIJD: 4 MINUTEN
ALUMNI DUURZAAM
Hoe een zonnepark
de natuur kan versterken

TEKST KIRSTEN OTTEN


‘Van de winst ondersteunen we
allerlei duurzaamheidsprojecten’

Zonneparken, erg populair zijn ze niet. Men vindt ze lelijk, niet passend in het landschap. Als je dan tóch graag zonne-energie wilt opwekken, plaats ze dan op je dak, wordt vaak gezegd. Maar wat als jouw dak daar ongeschikt voor is? In het dorp Glimmen geldt dat voor de helft van alle daken, ontdekten de organisaties Duurzaam Glimmen en Duurzaam Haren, die al een tijdlang samen op zoek waren naar manieren om hun dorpen in de energietransitie te krijgen. En dus werd tóch besloten een zonnepark aan te leggen, op een bijna twee hectare groot drassig terrein aan de Zuidlaarderweg. Het park kwam in april 2021 gereed.


Opgaan in de omgeving
Bioloog en educatief ontwerper Frits Sibers was destijds al betrokken bij Duurzaam Glimmen en is inmiddels bestuurslid van de Zonneweide. Hij vertelt: ‘We wilden een zonnepark zonder overlast voor de omwonenden, dat past in dit bijzondere ijstijdlandschap aan de rand van het Drentse A-gebied. Én we wilden de natuur versterken. Daarmee kregen we al vrij snel draagvlak in het dorp.’ Penningmeester Robert Mulder – bedrijfseconoom en bedrijfsadviseur van beroep – vult aan: ‘Ook onze bedrijfsvorm, een coöperatie, spreekt mensen aan. De leden, wonend in Haren, Glimmen en Groningen-Zuid, zijn samen eigenaar van het zonnepark. De stroom wordt verkocht, en de winst keren we uit aan de leden. De energie-belasting over de opgewekte energie krijgen zij terug van hun eigen energiemaatschappij. Van de winst ondersteunen we bovendien allerlei duurzaamheidsprojecten in de omgeving, bijvoorbeeld op de basisschool in Glimmen.’

Om de balans tussen de voedingstoffen in de bodem te herstellen en de biodiversiteit te vergroten, is de bovenste laag grond afgegraven. Met die grond is een wal opgeworpen tussen het park en de Zuidlaarderweg. In de toekomst zal deze dicht begroeid raken met honderden inheemse struiken en zo opgaan in de omgeving. ‘Maar dat duurt nog wel even,’ vertelt Frits. ‘De jonge aanplant heeft het zwaar met deze droogte en raakt nu overwoekerd door gras en ridderzuring.’

Samen het groenbeheer doen
Om koperdieven buiten de deur te houden zijn de 4320 zonnepanelen omheind met hekwerk. Daarbinnen glimt een zee van zwarte schermen je tegemoet. Op deze zomerse dag klinkt er wild gezoem van insecten, die afkomen op de smalle weegbree en scherpe boterbloem tussen de panelen. Maar er is ook nog een andere bromtoon hoorbaar – afkomstig van de transformatoren. ‘Dat is een van de vele dingen waar we van tevoren graag voor waren gewaarschuwd,’ vertelt Robert. ‘Inmiddels weten we dat er niemand is die het hele spectrum van de energiewereld overziet en je op alle vlakken kan adviseren. We hebben heel veel zelf moeten uitzoeken.’ De akoestische overlast valt gelukkig binnen de regelgeving: ‘Officieel is er geen probleem,’ zegt Frits, ‘maar toch vinden we het jammer.’

Buiten het hek is een brede graszoom die in de toekomst deels moet verruigen. Er staan insectenhotels die in trek zijn bij de rosse metselbij. De boomgaard met oude noordelijke fruitrassen heeft nu nog een bescheiden opbrengst, maar ‘in de toekomst hebben we tientallen liters sap te verdelen onder onze leden!’ Ze vertellen over het groenbeheer: door veel te maaien en het gras af te voeren zal de bodem steeds schraler en daarmee gezonder moeten worden. Vooral de moeilijk te bestrijden ridderzuring is berucht onder de leden, die regelmatig bijeenkomen voor groenbeheer. ‘Neemt niet weg dat die bijeenkomsten vooral heel gezellig zijn, hoor,’ nuanceert Robert.

Flora en fauna bloeien op
We krijgen een van de vier faunapassages in zicht, waardoor dieren toegang hebben tot het terrein: ‘Onze wildcamera’s spotten hier regelmatig reeën,’ vertelt Frits. ‘Die beesten houden zich ’s nachts graag schuil onder de panelen.’ Terwijl we verder lopen, stipt Robert een van de dilemma’s aan waarmee het bestuur zich momenteel bezighoudt: ‘Los van het kijken naar mogelijkheden om stroom hier op te slaan, onderzoeken we nu hoe we de stroom (in)direct lokaal kunnen verkopen aan in eerste instantie de leden. De aankomende energiewet biedt hiervoor meer mogelijkheden, dus dat lijkt gunstig.’

Al pratend komen we aan bij het laagstgelegen deel, waar de grond het schraalst is. Frits wijst op ratelaars en koekoeksbloemen en vertelt dat er door een van de leden kort na de oplevering van het park een flora-nulmeting is gedaan. ‘Toen groeide er vrijwel niets, inmiddels zitten we op 114 soorten! We zijn nog op zoek naar een entomoloog die dat ook voor insecten zou willen doen.’ Net voor we het terrein aan de westkant willen verlaten, schiet er vlak voor ons een ree weg uit het hoge gras. Aan het platliggende gras is goed te zien waar ‘ie heeft liggen rusten. Het lijkt erop dat het zonnepark behalve door de Glimmenaren, ook door de lokale reeën is goedgekeurd.

Glimmenaren en RUG-alumni Frits Sibers en Robert Mulder zijn als bestuurslid nauw betrokken bij de kleinschalige coöperatie Zonneweide Glimmen. Vele uren vrije tijd gaan er in het project zitten, maar het resultaat mag er zijn: genoeg groene energie voor 500 huishoudens, opgewekt in een zonnepark dat met zorg is ingepast in het landschap, en ook nog eens de natuur verrijkt.